Theo thời gian đã tồn tại nhiều lý thuyết, nhiều trường phái tư tưởng quản lý đa dạng khác nhau. Nổi bật trong các tư tưởng này phải kể đến đó là các học thuyết quản trị Phương Đông từ thời Xuân Thu – Chiến Quốc. Ông tổ của các học thuyết này – người đặt nền móng đầu tiên cho các tư tưởng quản trị nhân lực là Khổng Tử – với trường phái “Đức trị”; và Hàn Phi Tử – tiểu biểu cho trường phái “Pháp trị”. Vậy hãy cùng Viết Báo Cáo Thuê 24h tìm hiểu thêm về các học thuyết quản trị nhân lực phương đông trong bài viết này nhé!
Các học thuyết quản trị nhân lực phương đông theo trường phái “Đức Trị” và “Pháp Trị” năm 2024
Nếu các học viên đang gặp khó khăn với luận văn thạc sĩ ngành quản trị nhân lực, hãy liên hệ ngay với chúng tôi để được tư vấn và hỗ trợ. Viết Báo Cáo Thuê 24h tự hào là đơn vị cung cấp dịch vụ viết thuê luận văn thạc sĩ uy tín, chuyên nghiệp và chất lượng cao.
Tham khảo dịch vụ viết thuê báo cáo thực tập uy tín của chúng tôi.
1. Các học thuyết quản trị nhân lực phương đông theo trường phái “Đức Trị”
Nội dung chính
Người có công sáng lập và phát triển trường phái “Đức trị” chính là Khổng Tử – một nhà hiền triết của Trung Hoa cổ đại. Tư tưởng “Đức trị” được thể hiện rõ nét trong tác phẩm Luận ngữ – một trong những cuốn sách hàng đầu của bộ Tứ Thư (kinh điển của các nhà Nho).
Khổng Tử là ai? Khổng Tử họ Khổng tên Khâu, hiệu là Trọng Ni, người ở ấp Trâu nước Lỗ. Ông sinh vào thời Chu Linh Vương năm thứ 21 (-551 TCN) và mất vào thời Chu Kính Vương năm thứ 4 (-479 TCN), thọ 72 tuổi. Ông là danh sư có ảnh hưởng rất lớn và – điều này mới là điều trọng yếu và duy nhất – là nhà giáo lập trường tư đầu tiên trong lịch sử trung Quốc.
Các học thuyết quản trị nhân lực phương đông theo trường phái “Đức Trị”
XEM THÊM MỘT SỐ TÀI LIỆU LIÊN QUAN ĐẾN NGUỒN NHÂN LỰC CHỨC NĂNG CỦA PHÒNG NHÂN SỰ
1.1. Nội dung về tư tưởng quản trị nhân lực
+ Đạo nhân về quản lý
Đạo nhân trong quản lý theo Khổng Tử nhấn mạnh sự hòa hợp giữa trời và người, nơi mọi sự vật tuân theo quy luật tự nhiên, gọi là “mệnh trời.” Con người, dù khác nhau về năng lực và hoàn cảnh, đều mang trong mình bản chất tốt đẹp. Qua học tập và tu dưỡng, con người hoàn thiện bản thân, trở thành người Nhân – người có trách nhiệm giáo hóa xã hội.
Nhân trị, học thuyết của Khổng Tử, tập trung vào phát triển phẩm chất đạo đức, lãnh đạo bằng gương mẫu và đức hạnh để xây dựng xã hội nhân nghĩa và thịnh trị.
+ Về đạo Nhân
“Nhân là yêu người” (Nhân là ái nhân). Nhân là giúp đỡ người khác thành công “Người thân, mình muốn thành công thì cũng giúp người khác thành công, đó là phương pháp thực hành của người nhân”. Nhưng Khổng Tử không nói đến tính nhân chung chung ông coi nó như đức tính cơ bản của nhà quản lý.
+ Nhân và lễ
Nhân có thể đạt được qua Lễ, Lễ là hình thức biểu hiện của Nhân, thiếu Nhân thì Lễ chỉ là hình thức giả dối: “Người không có đức Nhân thì Lễ mà làm chi”.
+ Nhân và Nghĩa
Nhân gắn liền với Nghĩa vì theo Nghĩa là thấy việc gì đáng làm thì phải làm, không mưu tính lợi của cá nhân mình. Tư tưởng nhân ái của Khổng Tử có thể so sánh với tình bác ái của chúa Giê su và Đức phật. Nhưng ông khác 2 vị kia ở chỗ, trong tình cảm, có sự phân biệt tuỳ theo các mối quan hệ: trước hết là ruột thịt, sau đến thân, quen và xa hơn là người ngoài.
+ Nhân và Trí
Trí trước hết là “biết người”, trí có lợi cho Nhân, cho nên khi Khổng Tử nói đến người Nhân – quân tử, bao giờ cũng chú trọng tới khả năng hiểu người, dùng người của họ. Phải sáng suốt mới biết yêu người đáng yêu, ghét người đáng ghét.
+ Nhân và Dũng
Dũng là tính kiên cường, quả cảm, dám hy sinh cả bản thân mình vì nghĩa lớn. Khổng Tử khen Bá Di, Thúc Tê, thà chết đói chứ không thèm cộng tác với kẻ bất nhân, là người Nhân. Khổng Tử rất ghét những kẻ hữu Dũng bất Nhân, vì họ là nguyên nhân của loạn.
Nhân – Trí – Dũng là những phẩm chất cơ bản của người quân tử, là tiêu chuẩn của các nhà quản lý- cai trị. Tư tưởng đó của Khổng Tử được Hồ Chí Minh kế thừa có chọn lọc và nó vẫn còn ảnh hưởng đối với sự phát triển của xã hội hiện nay. Khổng Tử cũng mong phú quý, nhưng ông chỉ thừa nhận nó trở thành ích lợi cho xã hội khi nó “không trái với đạo lý” và phải đạt được bằng những phương tiện thích đáng.
Vậy, tư tưởng học thuyết lễ trị (Vị Đức) của Khổng Tử là: Làm gì muốn thành công cũng phải có chính danh (lẽ phải), phải biết chọn người hiền tài giúp việc, phải thu phục lòng người, phải đúng đạo và phải tiết kiệm. Các ông cho rằng con người phải chia thành 2 loại: quân tử thì có nghĩa, còn tiểu nhân thì chỉ chăm lo điều lợi.
1.2. Ưu và nhược điểm của Trường phái Đức trị
Ưu điểm:
– Nặng đức, nhẹ hình, khuyến khích người đời tu thân rèn đức theo mẫu người quân tử
– Quan điểm về bản chất con người là tốt: Nhân chi sơ tính bản thiện
– Thu phục được người khác bằng cái Đức của Nhà quản trị
– Đức trị tích cực tiêu diệt tận gốc cái “ác”, thực hiện “chặt đứt gốc rễ”, giải quyết vấn đề từ căn bản. quản lí mang tính chiến thuật và có hiệu quả trong một thời gian dài
Nhược điểm:
– Nội dung thuyết Đức trị có hạn chế là vị thế và vai trò của pháp chế và lợi ích kinh tế đối với xã hội không được coi trọng
– Thiếu tính răn đe trong quản trị nhân lực
– Trường phái Đức trị của Khổng Tử chỉ đề ra nguyên lý, không cụ thể hóa thành thao tác và quy trình
– Đức trị dựa vào giáo hóa, dựa vào tư tưởng để giải quyết vấn đề. Như vậy, hiệu quả sẽ nhìn thấy chậm. Nhất là hình thành đạo đức nếp sống lí tưởng, xây dựng quan niệm giá trị chung thì mất thời gian, quyết không thể một sớm một chiều.
XEM THÊM MỘT SỐ TÀI LIỆU LIÊN QUAN ĐẾN NGUỒN NHÂN LỰC NHẬT KÝ THỰC TẬP PHÒNG HÀNH CHÍNH NHÂN SỰ
2. Các học thuyết quản trị nhân lực phương đông theo trường phái “Pháp Trị”
Thời Xuân Thu và thời Chiến Quốc là hai giai đoạn nổi bật trong lịch sử Trung Hoa. Thời Xuân Thu (770-403 TCN) chứng kiến sự suy tàn của nhà Chu và sự xuất hiện của Khổng Tử và Lão Tử. Thời Chiến Quốc (403-221 TCN) là thời của Hàn Phi Tử, một nhà tư tưởng pháp trị tiêu biểu.
Hàn Phi Tử, dù xuất thân quý tộc, yêu nước và trọng người tài, đề cao pháp luật làm công cụ quản lý xã hội với nguyên tắc bình đẳng, nghiêm minh. Ông cho rằng nước Hàn phải tự củng cố nội lực thay vì dựa vào ngoại giao. Tuy nhiên, khi sang Tần để thuyết phục, ông bị Lý Tư mưu hại và qua đời, ba năm sau nước Hàn cũng bị Tần thôn tính.
Các học thuyết quản trị nhân lực phương đông theo trường phái “Pháp Trị”
2.1. Nội dung tư tưởng quản trị nhân lực
Hàn Phi Tử đưa ra ba khái niệm cơ bản trong quản lý – cai trị, đó là “thế” (quyền lực), “pháp” (luật pháp) và “thuật” (phương pháp quản lý). Đây là ba vấn đề cốt lõi của quản lý – cai trị, liên hệ khăng khít với nhau, trong đó “pháp” là yếu tố quan trọng nhất, có tính quyết định.
“Pháp” và các tiêu chuẩn của luật pháp.
Then chốt của việc xây dựng đất nước giàu mạnh là phải dựa vào pháp luật. Thực hành pháp trị tất phải xây dựng pháp luật. Hàn Phi cho rằng, lập pháp cần phải xét đến các nguyên tắc sau: Tính tư lợi, hợp với thời thế, ổn định, thống nhất, thưởng.
Đối với việc chấp pháp, nguyên tắc của Hàn Phi là:
• Tăng cường giáo dục pháp chế, tức là “dĩ pháp vi giáo”.
• Mọi người, ai ai cũng bình đẳng trước pháp luật
• Nghiêm khắc cẩn thận, “tín thưởng tất phạt”, không được tùy ý thưởng cho người không có công, vô cớ sát hại người vô tội.
• Dùng sức mạnh đạo đức hỗ trợ cho việc thi hành pháp luật.
2.2. Ưu nhược điểm của Trường phái Pháp trị
Ưu điểm:
– Chú trọng quá trình quản trị, đại chúng hóa quá trình này để người bình thường cũng vận dụng được
– Cụ thể hóa thành thao tác và quy trình trong việc thực hiện các công tác quản trị nhân lực
– Coi trọng thực tiễn, có xem xét đến sự ảnh hưởng của hoàn cảnh khách quan đối với việc ra quyết định
– Pháp trị là quản lý tính chiến thuật, có hiệu quả trong thời gian ngắn
– Khi xảy ra các mâu thuẫn nội bộ, pháp luật sẽ là công cụ tiết chế các mối quan hệ vào không gây ra tình trạng hỗn loạn
– Giúp nhà quản trị phát hiện và đạo tạo nhân tài dựa trên nguyên tắc thưởng phạt công bằng, tìm ra được những cá nhân có ích cho sự phát triển của tổ chức và xã hội
Nhược điểm:
– Quan điểm về bản chất con người quá cực đoan, độc đoán
– Tập trung quyền lực vào một cá nhân, Có thể gây ra sự ức chế tâm lý cho người bị quản trị
– Chỉ nhìn thấy khía cạnh vụ lợi, mà còn không thấy được lý tưởng cao đẹp và sẵn sang hi sinh vì lí tưởng của người có tâm có đức, phủ nhận Đức trị.
– Đề cao, coi trọng vị thế của nhà quản trị và chủ yếu sử dụng các chế tài để cưỡng ép, răn đe.
XEM THÊM MỘT SỐ TÀI LIỆU LIÊN QUAN ĐẾN NGUỒN NHÂN LỰC LUẬN VĂN QUẢN TRỊ NHÂN SỰ
3. So sánh 2 trường phái “Đức trị” và “Pháp trị”
| So sánh | Quan điểm | Đức trị | Pháp trị | |
| Giống nhau | Đều có nguồn gốc xuất phát ở Trung Hoa cổ đại
Các tư tưởng quản lý của hai trường phái này hòa trộn với các tư tưởng triết học, chính trị, pháp lý, đạo đức. Đều có mục đích đưa ra công cụ quản lý cùng với những phương pháp hợp để trị vì thiên hạ. Chữ thuật trong quản lí: Một trong những nguyên tắc hành xử mà Khổng Tử nhắc đến đó là sự quyền biến trong hành động, ”vô khả, vô bất khả” (đối với việc đời không nhất định phải làm, không nhất định không làm, thấy hợp nghĩa thì làm). Đó là cách ứng xử tùy thời, tùy nơi, tùy tâm cảnh, quyền biến vô ý, vô tắc, vô cố, vô chấp, vô ngã. Cũng giống như Khổng tử, Hàn Phi Tử quan niệm chữ thuật của ông là cách thức, nghệ thuật ứng xử, việc đó phải bí mật và biến hóa khôn lường
|
|||
| Khác nhau | Về bản chất con người | Khổng Tử cho rằng bản tính của con người là thiện, sống gần nhau, muốn giúp đỡ lẫn nhau Tính tương cận, tập tương viễn. Ông quan niệm con người sinh ra vừa có tính bẩm sinh vừa có tính tập nhiễm xã hội
Trên đời có 2 kiểu người: Thánh nhân và tiểu nhân
|
Hàn Phi Tử cho rằng phần lớn con người: tranh nhau vì lợi; lười biếng, có dư ăn rồi thì không muốn làm nữa; chỉ phục tùng quyền lực
|
|
|
Về tư tưởng quản trị |
XEM THÊM MỘT SỐ TÀI LIỆU LIÊN QUAN ĐẾN NGUỒN NHÂN LỰC VAI TRÒ CỦA QUẢN TRỊ NGUỒN NHÂN LỰC |
|||
4. Tư tưởng Hồ Chí Minh trong quản trị nhân lực
Chủ tịch Hồ Chí Minh – anh hùng giải phóng dân tộc, danh nhân văn hóa thế giới, đã tiếp thu, kết tinh, phát triển một cách sáng tạo các di sản của cha ông cả về mặt lý luận cũng như thực tiễn. Các bài nói, bài viết và tấm gương của Người chính là chuẩn mực cho tư tưởng quản trị nhân lực Việt Nam hiện đại.
Hồ Chí Minh kế thừa các tư tưởng quản trị nhân lực của các nhà thuyết gia phương Đông và cả phương Tây. Ở Người không có sự coi trọng “ đức” hơn hay pháp luật hơn trong quản trị nhân lực cũng như trong quản lý kinh tế xã hội.
Người học hỏi và kế thừa những giá trị tiêu biểu của Khổng Tử về việc lấy đức trị người nghĩa là để thu phục và dẫn dắt người khác nhà trị phải tu dưỡng những đức tính cần thiết như: nhân, trí, dũng, nghĩa và trước hết người quản trị cũng cần phải rèn luyện bản thân mình cả về mặt đạo đức và chuyên môn.
Tư tưởng quản trị nhân lực của Người:
Mục tiêu phát triển con người: Con người trong tư tưởng Hồ Chí Minh vừa là động lực vừa là mục tiêu. Đối với xây dựng con người theo tư tưởng Hồ Chí Minh phải toàn điện về dạo đức, trí tuệ, bản lĩnh… văn hóa.
Thứ hai là trí tuệ,
Thứ ba là bản lĩnh.
Về công tác tuyển dụng, tuyển chọn:
Tư tưởng của Người về việc lựa chọn cán bộ:
Trước hết, Chủ tịch Hồ Chí Minh đánh giá rất cao vai trò của cán bộ. Người cho rằng: “Cán bộ là cái dây chuyền của bộ máy. Nếu dây chuyền không tốt, không chạy thì động cơ dù tốt, dù chạy, toàn bộ máy cũng tê liệt. Cán bộ là những người đem chính sách của Chính phủ, của Đoàn thể thi hành trong nhân dân, nếu cán bộ dở thì chính sách hay cũng không thể thực hiện được”.
Về việc bố trí, sử dụng nhân lực:
Theo Hồ Chí Minh, trước hết phải xác định đúng yêu cầu của công việc, ”công việc yêu cầu cán bộ” và khi bố trí, sử dụng phải tránh sự thiên vị cá nhân.
Người chỉ ra những khuyết điểm khi sử dụng cán bộ, người quản lý hay mắc phải đó là ”ba ham”. ”Ham dùng người bà con, anh em quen biết, bầu bạn, cho họ là chắc chắn hơn người ngoài. Ham dùng những kẻ nịnh hót mình mà chán ghét những người chính trực. Ham dùng những người tính tình hợp với mình, mà tránh những người tính tình không hợp với mình”.
Về công tác đào tạo và bồi dưỡng nhân lực
Hồ Chí Minh yêu cầu nội dung đào tạo phải phù hợp với yêu cầu của thực tiễn và đối tượng đào tạo. Đồng thời, trong việc đào tạo con người Hồ Chí Minh cũng cho rằng: “Lấy gương người tốt, việc tốt để hằng ngày giáo dục lẫn nhau”.
Theo Người có các hình thức đào tạo sau:
Một là, tự đào tạo, bồi dưỡng. Về hình thức này, có người có kế hoạch hẳn hoi, không qua trường lớp nhưng có ý thức học tập mọi lúc, mọi nơi, nhất là qua cả những thành công và qua cả những thất bại trong công tác để rút ra những bài học cho bản thân mình.
Hai là, được đào tạo, bồi dưỡng theo trường, lớp, theo bài bản có hệ thống.
Ba là, vừa được đào tạo, bồi dưỡng theo trường lớp, vừa được rèn luyện trong thực tế, vừa là quá trình tự đào tạo.
Về chính sách đãi ngộ nhân lực
Hồ Chí Minh coi trọng những động lực về nhu cầu và lợi ích của người lao động, thưởng, phạt phải công bằng”. Theo Người, chính sách tiền lương chính là một trong những đòn bẩy quan trọng bởi tiền lương chính là thước đo giá trị sức lao động mà người lao động bỏ ra.
Tiền lương không phù hợp còn là một trong những nguyên nhân của nhiều căn bệnh như: tham ô, tham nhũng…Thực hiện trả lương theo nguyên tắc: tiền tệ hóa đầy đủ tiền lương, chống bình quân, cào bằng, đồng thời chống đặc quyền, đặc lợi về thu nhập dưới mọi hình thức.
Đồng thời, cũng phải có chính sách khen thưởng động viên, đề bạt kịp thời qua các phong trào thi đua cũng như có biện pháp xử phạt nghiêm minh, gắn kết giữa chính sách nhân sự với chiến lược sử dụng và đào tạo, bồi dưỡng nhân lực.
KẾT LUẬN: Các học thuyết quản trị nhân lực phương đông qua sự phân tích ở trên đều có những ưu và khuyết điểm riêng việc áp dụng một kiểu phong cách lãnh đạo nào đó trong hoạt động quản trị kinh doanh không đơn giản là áp dụng nguyên bản một kiểu phong các nào đó trong thực tiễn sản xuất, kinh doanh mà đòi hỏi người quản trì phải vận dụng một cách linh hoạt, sáng tạo để tìm ra kiểu phong cách lãnh đạo thích hợp.
Tùy thuộc vào mỗi nhà quản trị và mô hình bộ máy công ty, lĩnh vực kinh doanh, ngành nghề… mà sẽ có những sự áp dụng kết hợp khác nhau. Và cũng từ chính sự vận dụng linh hoạt đó mà hiệu quả kinh tế sẽ được nâng cao, đem lại những lợi ích thiết thực cho người lao động, doanh nghiệp và xã hội.
Bên cạnh đó, việc tìm hiểu và hiểu rõ về phong cách quản trị của từng trường phái trong học thuyết cũng cho nhà quản trị biết cách chọn cho mình quan điểm quản trị phù hợp với khu vực quản trị, với từng đối tượng quản trị. Hy vọng tất cả nội dung trên đây sẽ hữu ích cho bạn, nếu cần chúng tôi hỗ trợ hãy nhắn tin hoặc liên hệ zalo cho chúng tôi.
Viết Báo Cáo Thuê 24h với năng lực và chuyên môn cao trong ngành quản trị kinh doanh chuyên cung cấp dịch vụ làm luận văn thạc sĩ, khóa luận tốt nghiệp, chạy SPSS với giá thành cực kỳ hợp lý dành cho học sinh sinh viên. Chúng tôi có một quy trình làm việc rõ ràng, đội ngũ chuyên gia giàu kiến thức và kinh nghiệm chắc chắn sẽ giúp bạn hoàn thành báo cáo một cách nhanh chóng nhất với điểm số như ý.
Mọi thông tin chi tiết xin liên hệ:
Địa chỉ: BT1A, KĐT Mỹ Đình 2, Phường Mỹ Đình 2, Quận Nam Từ Liêm, Hà Nội
Hotline: 0878 651 242
Email: hotrovietbaocao24h@gmail.com
Website: vietbaocaothue24h.com
Fanpage: Viết báo cáo thuê 24h
Danh mục tài liệu tham khảo
1. Giáo trình Quản trị nhân lực – PGS. TS. Hoàng Văn Hải – ĐHTM
2. Giáo trình quản trị nhân lực – ĐH kinh tế quốc dân
