Quan điểm về giáo dục không ngừng thay đổi, phát triển theo thời gian, phù hợp với yêu cầu của từng giai đoạn lịch sử, văn hóa và kinh tế – xã hội. Vậy quan điểm về giáo dục là gì? Quan điểm nào đang chi phối hệ thống giáo dục Việt Nam hiện nay? Ý nghĩa của giáo dục với cá nhân và cộng đồng là gì? Bài viết dưới đây của Viết Báo Cáo Thuê 24h sẽ tổng hợp giúp các bạn sinh viên, học viên hiểu rõ về chủ đề giáo dục hiện nay.
Quan điểm về giáo dục trong thời đại 4.0 – thách thức & cơ hội của giáo dục năm 2025
Tham khảo Dịch vụ làm báo cáo thực tập Chuyên nghiệp, Uy tín toàn quốc
1. Quan điểm về giáo dục trong xã hội hiện nay
Nội dung chính
Giáo dục là quá trình truyền đạt, tiếp thu kiến thức, kỹ năng, giá trị, và văn hóa từ thế hệ này sang thế hệ khác.
Giáo dục không chỉ diễn ra trong trường học mà còn thông qua gia đình, cộng đồng và các môi trường khác. Nó bao gồm cả giáo dục chính thức (trường học, lớp học) và giáo dục không chính thức (hoạt động ngoài trường học, học hỏi từ kinh nghiệm sống).
Giáo dục là nền tảng quan trọng để xây dựng một xã hội tiến bộ và phát triển bền vững.
Quan điểm về giáo dục là cách nhìn nhận, đánh giá, xác định vai trò, mục tiêu, phương pháp, nội dung và ý nghĩa của giáo dục đối với sự phát triển cá nhân và xã hội (Bộ GD&ĐT, 2019). Theo UNESCO (2015), quan điểm giáo dục không chỉ phản ánh nhận thức của một cá nhân hay một nhóm người mà còn chịu ảnh hưởng sâu sắc bởi các yếu tố lịch sử, văn hóa, xã hội và kinh tế của từng quốc gia.
- Xem thêm giáo dục là
2. Sự phát triển của quan điểm giáo dục qua các thời kỳ
2.1. Quan điểm giáo dục truyền thống
Trong lịch sử, mỗi thời kỳ phát triển của xã hội lại sản sinh ra những quan điểm giáo dục khác nhau. Ở Việt Nam thời phong kiến, giáo dục chịu ảnh hưởng sâu sắc bởi tư tưởng Nho giáo, nhấn mạnh vai trò của lễ nghĩa, đạo đức, coi trọng thi cử và lấy thành tích học tập làm thước đo năng lực (Trần Văn Minh, 2018).
Theo UNESCO (2015), nhiều nền giáo dục châu Á truyền thống chú trọng vào tính kỷ luật, sự tôn trọng và mô phỏng, lấy việc học thuộc lòng làm trọng tâm. Quan điểm này giúp hình thành nền tảng đạo đức, nhưng lại hạn chế khả năng sáng tạo, phản biện và phát triển cá nhân.
2.2. Quan điểm giáo dục hiện đại
Đến thời kỳ hiện đại, quan điểm về giáo dục có nhiều thay đổi mạnh mẽ. UNESCO (2015) xác định giáo dục hiện đại hướng đến phát triển toàn diện, lấy người học làm trung tâm, chú trọng phát triển năng lực, kỹ năng mềm và phẩm chất cá nhân.
OECD (2022) nhấn mạnh: “Giáo dục không chỉ là truyền thụ tri thức mà còn là quá trình hình thành các phẩm chất và năng lực thiết yếu để thích ứng với xã hội toàn cầu hóa, số hóa và đổi mới liên tục”.
Ở Việt Nam, Luật Giáo dục 2019 cũng xác định rõ giáo dục phải phát triển toàn diện con người Việt Nam về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ và các kỹ năng cơ bản, hướng đến xây dựng xã hội học tập, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước và hội nhập quốc tế (Bộ GD&ĐT, 2019).
Trong xã hội hiện đại, giáo dục không chỉ dừng lại ở việc truyền thụ kiến thức mà còn hướng đến phát triển toàn diện con người, xây dựng năng lực, phẩm chất và kỹ năng thích nghi với thế giới đang thay đổi nhanh chóng (OECD, 2022).
2.3. Quan điểm về giáo dục góc nhìn từ tư tưởng Hồ Chí Minh
- Giáo dục phải gắn với mục tiêu, nhiệm vụ của đất nước trong từng thời kỳ
Ngay từ những ngày đầu độc lập, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định giáo dục phải phục vụ mục tiêu của đất nước:
“Nền giáo dục của một nước độc lập, một nền giáo dục đào tạo các em thành công dân hữu ích cho nước Việt Nam… Non sông Việt Nam có trở nên tươi đẹp hay không… chính là nhờ một phần lớn ở công học tập của các em.”
Hồ Chí Minh nhấn mạnh “học để làm việc, làm người, làm cán bộ”, đồng thời phải “phụng sự đoàn thể, giai cấp, nhân dân, Tổ quốc và nhân loại”. Giáo dục không chỉ là sự tiếp thu tri thức mà còn là động lực then chốt để phát triển đất nước, xây dựng chủ nghĩa xã hội, bảo vệ Tổ quốc và hội nhập quốc tế.
- Nội dung giáo dục toàn diện: Đức – Trí – Thể – Mỹ
Theo quan điểm của Hồ Chí Minh, giáo dục phải toàn diện, bao gồm các mặt: thể dục, trí dục, mỹ dục, đức dục – gắn kết hài hòa:
Thể dục: Rèn luyện thân thể khỏe mạnh, giữ gìn vệ sinh.
Trí dục: Ôn tập, tiếp thu kiến thức mới, đảm bảo nền tảng vững chắc.
Mỹ dục: Nhận biết, nuôi dưỡng cái đẹp, hình thành nhân cách, thẩm mỹ.
Đức dục: Yêu Tổ quốc, yêu nhân dân, lao động, khoa học, trọng của công – “5 cái yêu”.
Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ rõ:
“Dạy cũng như học phải chú trọng cả tài lẫn đức. Đức là đạo đức cách mạng… Nếu không có đạo đức cách mạng thì có tài cũng vô dụng.”
Giáo dục toàn diện không dừng ở kiến thức, kỹ năng mà còn nhấn mạnh đến rèn luyện đạo đức, phẩm chất cách mạng, kỹ năng sống, xây dựng nhân cách, lối sống lành mạnh, ý thức kỷ luật, thực hành đời sống mới. Mọi đối tượng đều được tiếp cận giáo dục, không phân biệt thành phần, tầng lớp, vì “một dân tộc dốt là một dân tộc yếu”.
- Học đi đôi với hành, lý luận gắn với thực tiễn
Chủ tịch Hồ Chí Minh nhấn mạnh:
“Học phải đi đôi với hành, lý luận phải liên hệ với thực tiễn. Học mà không hành thì như cái hòm đựng sách. Hành mà không học thì hành không trôi chảy.”
Trong thực tiễn giáo dục nguyên tắc này được thực hiện thông qua việc đẩy mạnh hoạt động thực hành, rèn luyện kỹ năng ứng dụng, tăng cường trải nghiệm thực tế, học gắn liền với lao động sản xuất và hoạt động xã hội. Giáo dục phải phù hợp với yêu cầu xây dựng, phát triển đất nước, đảm bảo “tri thức phổ thông chắc chắn, thiết thực, thích hợp với nhu cầu và tiền đồ xây dựng nước nhà”, tránh nhồi nhét kiến thức không thực tiễn.
Đặc biệt, để đạt hiệu quả, cần sự phối hợp giữa nhà trường – gia đình – xã hội, phát huy vai trò tập thể, tổ chức các phong trào thi đua “Người tốt, việc tốt”, “Dạy tốt – học tốt”… tạo môi trường thuận lợi cho giáo dục phát triển.
3. Các quan điểm giáo dục tiêu biểu hiện nay
- Quan điểm giáo dục toàn diện
Giáo dục toàn diện là quan điểm nổi bật, được nhiều quốc gia và tổ chức quốc tế như UNESCO, OECD xác định là mục tiêu phát triển nền giáo dục thế kỷ 21. Theo UNESCO (2015), giáo dục toàn diện không chỉ bao hàm kiến thức hàn lâm mà còn chú trọng phát triển đạo đức, thể chất, thẩm mỹ và các kỹ năng sống.
Ở Việt Nam, Bộ Giáo dục và Đào tạo khẳng định: “Giáo dục toàn diện là phát triển hài hòa các mặt: trí tuệ, đạo đức, thể chất, thẩm mỹ và các kỹ năng cơ bản” (Bộ GD&ĐT, 2019). Việc áp dụng quan điểm giáo dục toàn diện giúp người học không chỉ giỏi kiến thức mà còn có năng lực thực tiễn, kỹ năng mềm, có khả năng thích ứng với môi trường làm việc đa dạng.
Các quan điểm giáo dục tiêu biểu hiện nay
- Quan điểm lấy người học làm trung tâm
Quan điểm “lấy người học làm trung tâm” là xu hướng nổi bật trong giáo dục hiện đại. Theo OECD (2022), đây là quá trình chuyển dịch từ giáo dục truyền thống – giáo viên là trung tâm sang giáo dục hiện đại, người học là chủ thể, được khuyến khích phát huy tối đa năng lực, sở trường và sự sáng tạo.
Bộ GD&ĐT (2019) chỉ rõ: “Người học là trung tâm của quá trình giáo dục, mọi hoạt động dạy học đều hướng đến phát huy khả năng chủ động, sáng tạo, tự học, tự hoàn thiện bản thân của học sinh, sinh viên”.
Việc áp dụng quan điểm này mang lại nhiều lợi ích, như:
Phát huy tối đa khả năng tư duy, sáng tạo và tự học của học sinh (OECD, 2022).
Giáo viên đóng vai trò hướng dẫn, đồng hành, thay vì áp đặt kiến thức, qua đó khơi gợi niềm đam mê học tập và khám phá của học sinh (Nguyễn Thị Hương, 2020).
Tăng hiệu quả giáo dục, giảm áp lực học thuộc lòng máy móc.
Tuy nhiên, việc chuyển đổi sang giáo dục lấy người học làm trung tâm cũng đặt ra nhiều thách thức về đổi mới phương pháp giảng dạy, đòi hỏi giáo viên phải có năng lực tổ chức, sáng tạo cao (OECD, 2022).
- Quan điểm giáo dục suốt đời
Cùng với sự phát triển mạnh mẽ của khoa học công nghệ, giáo dục suốt đời trở thành một trong những trụ cột chính của xã hội tri thức. UNESCO (2015) nhấn mạnh rằng quá trình học tập không chỉ giới hạn trong trường lớp mà cần kéo dài suốt đời, dưới nhiều hình thức khác nhau như đào tạo lại, tự học, học qua mạng, học ngoài xã hội.
Luật Giáo dục Việt Nam 2019 cũng đề cao vai trò của giáo dục suốt đời, khuyến khích mọi người học tập liên tục, cập nhật tri thức mới để thích nghi với sự thay đổi của thị trường lao động và xã hội (Bộ GD&ĐT, 2019).
OECD (2022) cho biết: “Học tập suốt đời giúp mỗi cá nhân liên tục nâng cao năng lực, sẵn sàng thích ứng với môi trường làm việc biến động, giữ vững giá trị bản thân trong thời đại công nghệ 4.0”.
4. Những yếu tố ảnh hưởng đến quan điểm về giáo dục
- Yếu tố lịch sử – văn hóa
Mỗi quốc gia, mỗi dân tộc đều có bối cảnh lịch sử, giá trị văn hóa, truyền thống riêng, ảnh hưởng đến quan điểm và định hướng giáo dục (UNESCO, 2015). Ở Việt Nam, quan điểm “tôn sư trọng đạo”, trọng chữ nghĩa, đề cao vai trò của gia đình trong giáo dục con trẻ đã trở thành nét văn hóa đặc trưng.
Trần Văn Minh (2018) nhận định: “Giáo dục Việt Nam luôn gắn liền với giá trị đạo đức, truyền thống nhân ái, hiếu học của dân tộc”.
Yếu tố kinh tế – xã hộiSự phát triển kinh tế – xã hội kéo theo nhu cầu nâng cao chất lượng giáo dục, đồng thời cũng tạo ra áp lực đổi mới phương pháp, nội dung và định hướng giáo dục (OECD, 2022). Các quốc gia có nền kinh tế phát triển thường ưu tiên đầu tư mạnh vào giáo dục, xây dựng chính sách khuyến khích học tập suốt đời, phát triển kỹ năng mềm và công nghệ.
Ở Việt Nam, trong quá trình hội nhập quốc tế, các quan điểm giáo dục cũng dần được điều chỉnh để phù hợp với xu thế phát triển chung của thế giới (Nguyễn Thị Hương, 2020).
- Yếu tố khoa học – công nghệ
Cách mạng công nghiệp 4.0 đang làm thay đổi sâu sắc quan điểm và phương pháp giáo dục truyền thống. OECD (2022) khẳng định rằng việc ứng dụng công nghệ số, trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn (Big Data) đã và đang mở ra nhiều hình thức giáo dục mới như học trực tuyến, học qua dự án, cá nhân hóa lộ trình học tập.
Giáo dục hiện đại cần trang bị cho người học khả năng tiếp cận, sử dụng công nghệ, phát triển tư duy sáng tạo và giải quyết vấn đề trong môi trường số hóa (UNESCO, 2015).
- Yếu tố chính sách, pháp luật
Nhà nước có vai trò quyết định trong việc hoạch định, xây dựng các chủ trương, chính sách giáo dục phù hợp với yêu cầu phát triển xã hội. Luật Giáo dục Việt Nam 2019 xác định giáo dục là quốc sách hàng đầu, hướng đến phát triển toàn diện con người, xây dựng xã hội học tập, thúc đẩy đổi mới, sáng tạo (Bộ GD&ĐT, 2019).
Những chính sách đổi mới về chương trình học, phương pháp giảng dạy, kiểm tra đánh giá… sẽ trực tiếp chi phối quan điểm giáo dục ở từng cấp học.
- Yếu tố gia đình và cá nhân người học
Gia đình là môi trường giáo dục đầu tiên, góp phần hình thành ý thức, giá trị, nhân cách và thói quen học tập cho trẻ nhỏ (Nguyễn Thị Hương, 2020). Ngoài ra, bản thân người học với đặc điểm tâm lý, trí tuệ, động cơ học tập… cũng tác động lớn đến việc tiếp nhận và phát triển các quan điểm giáo dục cá nhân.
- Xem thêm giáo dục đào tạo là gì
5. Vai trò và ý nghĩa của quan điểm giáo dục trong xã hội hiện đại
- Đối với cá nhân
Một quan điểm giáo dục tiến bộ sẽ giúp mỗi cá nhân nhận thức đúng về vai trò của học tập, chủ động rèn luyện, phát triển năng lực, phẩm chất cá nhân (OECD, 2022). Giáo dục giúp con người nâng cao tri thức, kỹ năng, tăng khả năng thích ứng với môi trường lao động thay đổi nhanh chóng.
- Đối với gia đình
Gia đình là cầu nối quan trọng trong việc truyền đạt, định hướng các giá trị giáo dục, hỗ trợ con em phát triển toàn diện (Nguyễn Thị Hương, 2020). Những gia đình có quan điểm giáo dục mở, hiện đại sẽ tạo điều kiện tốt nhất cho con cái phát huy sở trường, tiềm năng cá nhân.
- Đối với nhà trường và xã hội
Quan điểm giáo dục tiên tiến giúp các trường học xây dựng chương trình, phương pháp, môi trường học tập phù hợp với xu thế phát triển quốc tế (Bộ GD&ĐT, 2019). Một xã hội phát triển sẽ khuyến khích giáo dục sáng tạo, đổi mới, hội nhập toàn cầu.
- Đối với sự phát triển đất nước
Giáo dục là nền tảng để phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, góp phần xây dựng đất nước giàu mạnh, hội nhập quốc tế (OECD, 2022; Bộ GD&ĐT, 2019). Quốc gia nào có quan điểm giáo dục tiến bộ, biết đầu tư cho phát triển con người sẽ tạo ra động lực lớn cho tăng trưởng kinh tế, đổi mới sáng tạo và bền vững lâu dài.
Quan điểm về giáo dục là nền tảng định hướng phát triển của mỗi cá nhân, gia đình và xã hội. Trong bối cảnh toàn cầu hóa, đổi mới sáng tạo và số hóa mạnh mẽ, việc xây dựng, phát triển quan điểm giáo dục Hy vọng với những thông tin của chúng tôi về quan điểm về giáo dục sẽ giúp các bạn hiểu rõ hơn về tầm quan trọng của giáo dục trong xã hội điện đại.
Nếu bạn đang có nhu cầu làm báo cáo và luận văn ngành quản lý giáo dục, Viết Báo Cáo Thuê 24h với đội ngũ giáo viên và chuyên gia giàu kinh nghiệm, chúng tôi cam kết sẽ cung cấp cho bạn những bài tốt nghiệp, báo cáo thực tập, luận văn chất lượng, giá cả hợp lý, đúng deadline và bảo mật thông tin 100% cho khách hàng.
Để được tư vấn các dịch vụ nhanh nhất mời bạn liên hệ với chúng tôi qua thông tin dưới đây:
Mọi thông tin chi tiết xin liên hệ:
Địa chỉ: BT1A, KĐT Mỹ Đình 2, Phường Mỹ Đình 2, Quận Nam Từ Liêm, Hà Nội
Hotline: 0878 651 242
Email: hotrovietbaocao24h@gmail.com
Website: vietbaocaothue24h.com
Fanpage: Viết báo cáo thuê 24h
