Là sinh viên ngành luật, sinh viên cần hiểu rõ pháp luật là gì và đặc điểm của pháp luật đối với xã hội hiện nay từ đó hoàn thiện báo cáo, khoá luận đề tài ngành luật hiệu quả hơn, điều này rất cần thiết. Cùng Viết Báo Cáo Thuê 24h tìm hiểu về những vấn đề này nhé!
Khái niệm, đặc điểm của pháp luật? Lấy ví dụ về pháp luật 2024
Nếu bạn đang có nhu cầu viết báo cáo, luận văn chuyên ngành pháp luật hãy liên hệ chúng tôi, mời các bạn sinh viên tham khảo dịch vụ viết báo cáo thuê tại đây.
1. Thế nào là pháp luật
Nội dung chính
Pháp luật là hệ thống các quy định, quy tắc mà Nhà nước đặt ra để quản lý các lĩnh vực trong đời sống xã hội như kinh tế, chính trị, văn hóa, giáo dục, y tế, giao thông, và nhiều lĩnh vực khác. Pháp luật không chỉ quy định các quyền và nghĩa vụ của cá nhân, tổ chức, mà còn thiết lập các cơ chế để đảm bảo các quyền này được thực hiện, đồng thời xử lý các hành vi vi phạm.
Ví dụ về pháp luật trong đời sống
Quyền tự do ngôn luận của công dân quy định tại Điều 25 Hiến pháp 2013
Thẩm quyền đăng ký kết hôn của Uỷ ban nhân dân xã quy định tại khoản 1 Điều 17 Luật Hộ tịch 2014.
Luật Giao thông đường bộ: Đây là hệ thống quy định nhằm bảo đảm trật tự, an toàn giao thông trên các tuyến đường. Mọi người tham gia giao thông phải tuân thủ các quy định như đội mũ bảo hiểm khi đi xe máy, không vượt đèn đỏ, và lái xe đúng làn đường quy định.
Luật Hôn nhân và gia đình: Pháp luật quy định quyền và nghĩa vụ của vợ chồng, trách nhiệm nuôi dưỡng và giáo dục con cái, cũng như các quy định về điều kiện kết hôn, ly hôn, phân chia tài sản.
Luật Bảo vệ môi trường: Hệ thống quy định về việc bảo vệ môi trường, xử lý rác thải, nước thải, khí thải nhằm giảm thiểu tác động xấu đến môi trường, bảo vệ sức khỏe cộng đồng và sự phát triển bền vững của đất nước.
Vậy bản chất pháp luật là gì?
– Bản chất giai cấp của pháp luật. Pháp luật do nhà nước ban hành phù hợp với ý chí nguyện vọng của giai cấp cầm quyền mà nhà nước là đại diện.
– Bản chất xã hội của pháp luật.
+ Các quy phạm pháp luật bắt nguồn từ thực tiễn đời sống xã hội, do thực tiễn cuộc sống đòi hỏi.
+ Pháp luật không chỉ phản ánh ý chí của giai cấp thống trị mà còn phản ánh nhu cầu, lợi ích của các giai cấp và các tầng lớp dân cư khác nhau trong xã hội.
+ Các quy phạm pháp luật được thực hiện trong thực tiễn đời sống xã hội, vì sự phát triển của xã hội.
Xem thêm: luận văn thạc sĩ luật
2. Lịch sử ra đời và phát triển của pháp luật
Pháp luật là một khái niệm phức tạp và đã trải qua nhiều giai đoạn phát triển khác nhau, tùy thuộc vào thời kỳ và khu vực địa lý. Trong văn hóa Trung Quốc cổ đại, trường phái Nho gia, với đại diện tiêu biểu là Khổng Tử, cho rằng những người cai trị chủ yếu sử dụng “lễ” và “nhạc” để cải thiện tinh thần và phẩm hạnh của con người, từ đó duy trì trật tự xã hội. Theo quan điểm này, pháp luật chủ yếu được xem như “hình pháp” (sự trừng phạt) và chỉ áp dụng cho những ai không tuân theo “lễ”.
Theo các nhà Nho, “lễ” là một hệ thống quy tắc hành xử mang tính đạo đức, luân lý, tôn giáo, phong tục, cùng với các yếu tố chính trị và pháp lý mà những người cầm quyền cần tuân theo để duy trì quan hệ đẳng cấp trong xã hội. Ngược lại, trường phái Pháp gia do Hàn Phi Tử đại diện lại có cách tiếp cận khác.
Tại phương Tây, khái niệm pháp luật cũng rất đa dạng, nhưng có thể phân chia thành hai trường phái chính: trường phái pháp luật thực định và trường phái pháp luật tự nhiên.
Theo trường phái pháp luật thực định, pháp luật được coi là những quy tắc được nhà nước ban hành và thực thi nhằm điều chỉnh các quan hệ xã hội và thiết lập trật tự. Những quy tắc này có tính cụ thể và rõ ràng, được áp dụng trong một không gian nhất định.
Hiện nay, cả lý thuyết và thực tiễn pháp luật đều tiếp cận theo quan điểm pháp luật thực định, nhưng vẫn kế thừa những giá trị của pháp luật tự nhiên. Điều này có nghĩa là pháp luật do nhà nước ban hành cần phải phù hợp với thực tế và các quy luật tự nhiên, bảo đảm công lý và quyền con người. Do đó, thuật ngữ pháp luật trong ngôn ngữ của nhiều quốc gia đều phản ánh khái niệm về công lý. Nhiều hệ thống pháp luật hiện đại đã công nhận quyền con người như một quyền tự nhiên, bẩm sinh mà con người được hưởng.
3. Đặc điểm của pháp luật
Pháp luật có các đặc điểm sau:
Tính quy phạm phổ biến: Pháp luật có tính chất quy phạm chung, nghĩa là các quy định của pháp luật áp dụng cho tất cả mọi người trong xã hội, không phân biệt địa vị, chức vụ hay vai trò.
Đặc điểm của pháp luật là gì?
Tính quyền lực, bắt buộc: Các quy định pháp luật mang tính cưỡng chế, nghĩa là mọi người buộc phải tuân thủ. Các cá nhân, tổ chức vi phạm pháp luật sẽ phải chịu trách nhiệm pháp lý.
Tính hệ thống: Pháp luật là một hệ thống chặt chẽ, bao gồm các văn bản pháp luật có sự liên kết, kế thừa và bổ sung lẫn nhau. Từ Hiến pháp, Luật, Pháp lệnh đến Nghị định, các quy định đều được xây dựng theo một trật tự hợp lý.
Tính xác định và rõ ràng: Pháp luật quy định cụ thể, chi tiết các quyền và nghĩa vụ của cá nhân, tổ chức cũng như các hình thức xử lý khi có vi phạm, đảm bảo tính minh bạch trong quá trình áp dụng.
Pháp luật có tính quy phạm phổ biến; mang tính quyền lực, bắt buộc chung; có tính xác định chặt chẽ về mặt hình thức chung để giáo dục một cá nhân và quản lí xã hội loài người.
Xem thêm: lời mở đầu ngành luật
4. Vai trò của pháp luật trong đời sống xã hội
Pháp luật không chỉ giúp duy trì trật tự xã hội, mà còn bảo vệ quyền lợi hợp pháp của công dân và tổ chức. Đồng thời, pháp luật cũng là công cụ quan trọng để Nhà nước thực hiện quản lý xã hội, phát triển kinh tế và ổn định chính trị, cụ thể:
– Pháp luật là phương tiện để Nhà nước quản lí xã hội
– Pháp luật điều chỉnh, định hướng các quan hệ xã hội theo khuôn mẫu chung thống nhất, tạo nên trật tự xã hội ổn định, đảm bảo sự phát triển bền vững của xã hội.
– Pháp luật là phương tiện để Nhà nước kiểm tra, kiểm soát hoạt động của cá nhân, tổ chức, trong phạm vi lãnh thổ của mình.
– Pháp luật tạo cơ sở pháp lí để Nhà nước phát huy quyền lực, sức mạnh trong quản lí nhà nước nhằm đảm bảo dân chủ, công bằng, bình đẳng và tiến bộ xã hội.
– Pháp luật là phương tiện để công dân thực hiện quyền và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của mình
– Pháp luật xác lập, ghi nhận các quyền của công dân trong mọi lĩnh vực đời sống xã hội.
– Tạo cơ sở pháp lí để công dân thực hiện quyền và yêu cầu Nhà nước bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của bản thân.
– Tạo cơ sở pháp lí để giải quyết các tranh chấp, khiếu nại và xử lí các hành vi xâm hại quyền và lợi ích hợp pháp của công dân.
Trên đây là những nội dung về Pháp luật là gì? Khái niệm, đặc điểm của pháp luật và ví dụ về pháp luật 2024 mà chúng tôi tìm hiểu và phân tích cho bạn, tóm lại pháp luật là nền tảng của mọi hoạt động trong đời sống xã hội. Việc hiểu rõ khái niệm, đặc điểm của pháp luật giúp cá nhân và tổ chức tuân thủ và bảo vệ quyền lợi chính đáng của mình. Pháp luật không chỉ bảo vệ xã hội khỏi các hành vi xấu mà còn thúc đẩy sự công bằng, ổn định và phát triển xã hội một cách bền vững.
Mọi thông tin chi tiết xin liên hệ:
Địa chỉ: BT1A, KĐT Mỹ Đình 2, Phường Mỹ Đình 2, Quận Nam Từ Liêm, Hà Nội
Hotline: 0878 651 242
Email: hotrovietbaocao24h@gmail.com
Website: vietbaocaothue24h.com
Fanpage: Viết báo cáo thuê 24h
