Quy phạm pháp luật là một loại quy phạm xã hội, vì vậy nó mang đầy đủ những đặc tính chung vốn có của một quy phạm xã hội như: là quy tắc xử sự chung, là khuôn mẫu để mọi người làm theo, là tiêu chuẩn để xác định giới hạn và đánh giá hành vi của con người. Thông qua quy phạm pháp luật ta biết được hoạt động nào có ý nghĩa pháp lý, hoạt động nào không có ý nghĩa pháp lý, hoạt động nào phù hợp với pháp luật, hoạt động nào trái với pháp luật. Vậy đặc điểm của quy phạm pháp luật là gì cùng Viết Báo Cáo Thuê 24h tìm hiểu nhé!
Nội dung chính
Khái niệm & Đặc điểm của quy phạm pháp luật 2024
| Việc nắm vững đặc điểm quy phạm pháp luật là yêu cầu cần thiết cho các sinh viên ngành luật, tuy nhiên, để hoàn thành các bài báo cáo, khóa luận hoặc luận văn tốt nghiệp ngành luật chúng tôi hiểu được rằng sinh viên thường gặp khó khăn trong việc tìm kiếm tài liệu, cấu trúc bài viết và trình bày logic. Bởi vậy, Chúng tôi cung cấp dịch vụ hỗ trợ viết báo cáo, khóa luận và luận văn tốt nghiệp với cam kết chất lượng và đúng hạn. |
1. Khái niệm quy phạm pháp luật
Căn cứ tại khoản 1 Điều 3 luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật “Quy phạm pháp luật là quy tắc xử sự chung, có hiệu lực bắt buộc chung, được áp dụng lặp đi lặp lại nhiều lần đối với cơ quan, tổ chức, cá nhân trong phạm vi cả nước hoặc đơn vị hành chính nhất định, do cơ quan nhà nước, người có thẩm quyền quy định trong Luật này ban hành và được Nhà nước bảo đảm thực hiện”.
| Xem thêm các tài liệu liên quan về ngành luật có thể sẽ rất hữu ích cho bạn dưới đây |
2. Đặc điểm của quy phạm pháp luật
Quy phạm pháp luật là một hình thức quy tắc xã hội, do đó sở hữu đầy đủ những đặc điểm chung của các quy tắc xã hội. Các quy phạm này đóng vai trò như những nguyên tắc hướng dẫn hành vi của con người, tạo ra những tiêu chuẩn để xác định và đánh giá hành vi trong xã hội.
Thông qua quy phạm pháp luật, chúng ta có thể phân biệt các hoạt động có giá trị pháp lý với những hoạt động không có giá trị pháp lý. Điều này giúp xác định đâu là hành vi hợp pháp và đâu là hành vi vi phạm pháp luật. Ví dụ, để phân định giữa hành vi trộm cắp và cướp, chúng ta cần dựa vào các quy định trong luật hình sự.
– Đặc trưng thứ nhất là quy phạm pháp luật có tính áp dụng chung, không đặt ra cho một chủ thể xác định mà nhằm tới phạm vi đối tượng rộng hơn.
– Đặc trưng thứ hai của quy phạm pháp luật là phải được ban hành theo trình tự, thủ tục chặt chẽ do luật quy định.
Các đặc điểm riêng biệt của quy phạm pháp luật:
- Tính quy phạm:
Quy phạm pháp luật được coi là những chuẩn mực xã hội, không chỉ điều chỉnh một quan hệ cụ thể mà còn bao trùm nhiều quan hệ xã hội khác nhau. Điều này có nghĩa là quy phạm pháp luật không chỉ áp dụng cho một cá nhân hay tổ chức cụ thể mà cho toàn bộ xã hội.
- Được thực hiện bởi nhà nước
Quy phạm pháp luật được ban hành và thực thi bởi các cơ quan nhà nước, do đó chúng luôn gắn liền với nhà nước. Nhà nước đảm bảo việc thực hiện các quy định này thông qua hệ thống cơ quan thực thi và chế tài pháp lý. Nhà nước là chủ thể vừa có quyền vừa có trách nhiệm đảm bảo pháp luật chắc chắn được thực hiện. Biện pháp bảo đảm ở đây chính là cưỡng chế thi hành.
- Đặc tính xã hội:
Quy phạm pháp luật được hình thành từ nhu cầu thực tiễn của xã hội và phản ánh những giá trị, chuẩn mực xã hội, được xây dựng dựa trên sự đồng thuận của cộng đồng và có tính linh hoạt để phù hợp với sự thay đổi của xã hội.
- Cấu trúc hai mặt:
Nội dung của mỗi quy phạm pháp luật thường thể hiện hai khía cạnh: quy định những hành vi được phép (quy định quyền) và những hành vi bị cấm (quy định nghĩa vụ). Điều này giúp mọi người hiểu rõ quyền lợi và nghĩa vụ của mình trong xã hội.
- Tính giai cấp:
Quy phạm pháp luật thường mang tính giai cấp, tức là phản ánh lợi ích của các nhóm trong xã hội. Quy định pháp luật có thể ưu tiên cho một số tầng lớp nhất định và điều này có thể dẫn đến sự chênh lệch trong việc thực hiện quyền lợi và nghĩa vụ.
Đặc điểm của quy phạm pháp luật
Xem thêm: đặc điểm của pháp luật
3. Cấu thành của quy phạm pháp luật
Quy phạm pháp luật bao gồm ba phần chính: giả định, quy định và chế tài.
Giả định: Phần này mô tả những điều kiện hoặc tình huống mà quy phạm pháp luật áp dụng. Nó định nghĩa hoàn cảnh cụ thể mà trong đó các quy tắc hành động có hiệu lực. Ví dụ, giả định có thể là tình trạng xảy ra hành vi phạm tội, trong đó quy phạm pháp luật liên quan đến xử lý hành vi đó sẽ được áp dụng.
Quy định: Đây là phần cốt lõi của quy phạm pháp luật, nêu rõ hành vi được cho phép hoặc bị cấm. Quy định cụ thể hướng dẫn người dân biết cần phải làm gì hoặc không nên làm gì trong các tình huống pháp lý cụ thể. Ví dụ, quy định trong luật hình sự có thể nêu rõ hành vi nào được coi là trộm cắp và hậu quả pháp lý liên quan đến hành vi đó.
Chế tài: Đây là biện pháp chế tài hoặc hình phạt được áp dụng khi có sự vi phạm quy phạm pháp luật. Phần này quy định các hình thức xử phạt, từ cảnh cáo, phạt tiền đến các hình phạt nghiêm khắc hơn như tù giam, tù chung thân. Mục đích của chế tài là đảm bảo tính nghiêm minh của pháp luật và răn đe các hành vi vi phạm.
4. Phân loại quy phạm pháp luật
Quy phạm pháp luật có thể được phân loại dựa trên nhiều tiêu chí khác nhau, trong đó có thể kể đến phân loại theo tính chất, theo hình thức và theo hiệu lực.
- Phân loại theo tính chất:
Quy phạm pháp luật có thể được chia thành quy phạm có tính chất điều chỉnh hành vi (chẳng hạn như quy định trong luật hình sự) và quy phạm có tính chất bảo vệ (như các quy định trong luật dân sự nhằm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các bên).
- Phân loại theo hình thức:
Quy phạm pháp luật có thể được ban hành dưới nhiều hình thức khác nhau, bao gồm luật, nghị định, thông tư và quyết định của các cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Mỗi hình thức này có vai trò và chức năng riêng trong hệ thống pháp luật.
- Phân loại theo hiệu lực:
Quy phạm pháp luật cũng có thể được phân loại theo hiệu lực, tức là liệu quy phạm đó có hiệu lực ngay lập tức, có hiệu lực sau một khoảng thời gian nhất định, hoặc bị hủy bỏ khi có quy phạm mới thay thế.
5. Một số phương thức thể hiện chủ yếu của quy phạm pháp luật
Một số phương thức thể hiện chủ yếu của quy phạm pháp luật
5.1. Quy phạm thể hiện theo cơ cấu ba bộ phận
– Trật tự các bộ phận trong quy phạm có thể thay đổi
– Một quy phạm pháp luật có thể không có đầy đủ ba bộ phận
– Các bộ phận có mối liên hệ chặt chẽ về nội dung
5.2. Quy phạm thể hiện trong điều luật
– Một quy phạm có thể được trình bày trong một điều luật
– Trong một điều luật có thể có nhiều quy phạm
– Một điều luật có thể khái quát một nội dung giống nhau của các quy phạm
5.3. Quy phạm thể hiện theo nội dung
– Thể hiện trực tiếp: Nội dung được thể hiện trực tiếp trong quy phạm
– Thể hiện viện dẫn: Nội dung được viện dẫn từ điểu luật khác
– Thể hiện mẫu: Nội dung được viện dẫn từ luật khác.
Hy vọng bài viết sẽ giúp các học viên có thêm những kiến thức về quy phạm pháp luật và đặc điểm chính của quy phạm pháp luật. Từ đó có định hướng và nghiên cứu đề tài luận văn thạc sĩ luật sao cho phù hợp.
Để tiết kiệm thời gian trong quá trình làm bài luận văn thạc sĩ chuyên ngành luật học các bạn có thể hoàn toàn yên tâm tin tưởng dịch vụ nhận làm luận văn của Viết Báo Cáo Thuê 24h. Chúng tôi xin cam đoan sẽ mang đến cho các bạn những bài luận văn chất lượng nhất, đảm bảo về nội dung và số liệu thống kê mới nhất.
Mọi thông tin chi tiết xin liên hệ:
Địa chỉ: BT1A, KĐT Mỹ Đình 2, Phường Mỹ Đình 2, Quận Nam Từ Liêm, Hà Nội
Hotline: 0878 651 242
Email: hotrovietbaocao24h@gmail.com
Website: vietbaocaothue24h.com
Fanpage: Viết báo cáo thuê 24h
